Lý Minh Thắng: Đạo diễn đam mê đưa yếu tố văn hóa bản địa lên màn ảnh rộng

Là một trong những cái tên được nhiều khán giả yêu mến và chú ý của nền điện ảnh Việt trong nhiều năm trở lại đây, Lý Minh Thắng không chỉ là người có thể “bảo chứng” cho chất lượng của các tác phẩm về mặt chỉ đạo diễn xuất mà còn khiến công chúng có thể yên tâm về sự tròn trịa, trọn vẹn của các bộ phim ở vai trò là một nhà sản xuất. Yêu mến văn hóa Việt và luôn trăn trở với việc làm sao để có thể đưa được các yếu tố truyền thống Việt lên màn ảnh, đạo diễn – nhà sản xuất Lý Minh Thắng luôn có những lựa chọn rất thú vị và tinh tế khi nhận lời hợp tác trong các dự án.

Gần đây, Lý Minh Thắng cũng vừa xuất hiện với vai trò Đạo diễn (cùng đồng đạo diễn Huỳnh Lập) trong Web Series Kẻ độc hành của Huỳnh Lập. Đây là dự án được Netflix độc quyền phát sóng trên toàn châu Á, có nội dung xoay quanh câu chuyện của chàng trai trẻ Tinh Lâm, anh chàng pháp sư vốn được nhiều khán giả biết đến qua phim điện ảnh Pháp sư mù và Web Drama Ai chết giơ tay trước đó.

Vị đạo diễn luôn trăn trở về văn hóa và thân phận con người

“Mỗi dự án tôi đều tự hỏi điều gì là mục tiêu quan trọng nhất? Với Kẻ độc hành là series tiền truyện của Ai chết giơ tay thì tôi mong muốn mình phải tạo được cho khán giả thấy sự trẻ trung, thuần khiết và tinh thần vô tư dấn thân của bộ phim thông qua nhân vật chính Tinh Lâm. Lần này vẫn là sự đồng hành cùng những anh em ê-kíp quen thuộc nên từ khâu chuẩn bị cho đến giai đoạn quay đều diễn ra rất thuận lợi và nhanh chóng, vì là một series nhiều tập, lịch quay rất căng cộng thêm phim thể loại tâm linh kỳ bí nên ê-kíp vẫn gặp không ít khó khăn trong quá trình sản xuất, nhưng bằng sự thấu hiểu nhau cùng sự tập trung cao của mỗi thành viên nên chúng tôi đã vượt qua hết mọi thách thức một cách trọn vẹn.

Đây là bộ phim từ ngày bấm máy cho đến lúc off máy có thời gian lâu nhất, dài nhất trong sự nghiệp của tôi từ trước đến giờ, lý do là khi hoàn tất xong lịch quay tại An Giang là đúng ngay thời điểm Sài Gòn bắt đầu giãn cách xã hội, mãi đến sau khi tình hình dịch được kiểm soát và bắt đầu giai đoạn bình thường mới thì phim mới lên lịch bấm các ngày còn lại ở phim trường TP.HCM, trong thời gian đó tôi đã kịp tranh thủ bỏ lại hơn 20kg qua mùa dịch nên khi gặp lại ê-kíp ai cũng đùa là đạo diễn bị sai rắc-co (Cười)”, Lý Minh Thắng chia sẻ.

Cũng như lần hợp tác trước với đạo diễn – diễn viên Huỳnh Lập, Lý Minh Thắng là người “chăm lo” chính cho các yếu tố về chỉ đạo diễn xuất và kỹ thuật đạo diễn của Kẻ độc hành, trong khi để đạo diễn Huỳnh Lập “thỏa sức bay nhảy” với các mảng nội dung về tâm linh, linh dị. Thành công của Kẻ độc hành lần này sẽ không thể nào trọn vẹn được nếu thiếu đi vai trò của Lý Minh Thắng, một đạo diễn “có tâm – có tầm” của điện ảnh Việt luôn trăn trở về văn hóa và thân phận con người.

Lý Minh Thắng cho biết, thông thường, trong việc triển khai các dự án, anh luôn tự chủ động nghĩ ra ý tưởng và đặt hàng các biên kịch triển khai kịch bản. Tuy nhiên, khi có lời mời phù hợp thì anh sẽ sắp xếp thứ tự ưu tiên cũng như sự quan tâm của mình đến đề tài của dự án đó để cân nhắc tham gia. Và Kẻ độc hành của Huỳnh Lập là tác phẩm mà Lý Minh Thắng đã không ngần ngại gật đầu ngay lập tức, bởi anh nhận ra được đằng sau mỗi dự án và kịch bản của Huỳnh lập đều là những đề tài, những câu chuyện đầy chiều sâu và vô cùng có ý nghĩa.

Mong khán giả Việt bớt khắt khe với phim Việt

Nói về việc nhiều người thường so sánh kịch bản Việt với các nước châu Á khác như Thái Lan, Hàn Quốc và cho rằng biên kịch Việt Nam nên học hỏi các nước đó, Lý Minh Thắng cho biết anh nghĩ việc quan sát, học hỏi những điều hay, điều tốt của các nước có nền điện ảnh thành công là điều nhà làm phim Việt rất nên làm, đặc biệt là với công việc sáng tác kịch bản – một phần vô cùng quan trọng quyết định sự thành bại của một bộ phim. “Tuy nhiên, việc tiếp cận và học hỏi như thế nào thì chúng ta cũng cần phải thận trọng và cân nhắc thật kỹ: từ đề tài, thể loại cho đến câu chuyện… tránh việc chạy theo trào lưu chung mà xa rời sự gần gũi với đời sống, văn hoá và con người Việt. Sự thành công của các phim nước ngoài cũng không thể bảo chứng rằng nếu mình thực hiện giống y như họ sẽ thành công”, anh chia sẻ.

“Khán giả Việt thường có thể vô tư và thoải mái tiếp nhận một câu chuyện của nước ngoài nhưng lại luôn có cái nhìn và tâm lý khắt khe hơn đối với phim Việt – những điều mà khán giả luôn mặc định là họ hiểu quá rõ, điều này cũng vô tình làm ảnh hưởng đến cảm thụ của khán giả Việt đối với phim Việt”, anh nói thêm.

Chia sẻ về việc tìm kiếm kịch bản hay và hợp ý mình ở Việt Nam, anh cho biết mỗi nhà sản xuất, mỗi đạo diễn sẽ có một quy trình sáng tác kịch bản khác nhau. Với vị trí vô cùng quan trọng của kịch bản thì trong hoàn cảnh hiện nay, để tìm kiếm và đi đến cuối cùng việc hoàn thiện một kịch bản hay đang gặp rất nhiều khó khăn: về quỹ thời gian, về định hướng tiếp cận khán giả, về thiết lập quy trình chuẩn cho kịch bản, về nhân sự chuyên môn… “Hiện nay, một kịch bản hay được nhà sản xuất ưu tiên chọn thường là vì đó là thể loại phim đang ăn khách (hoặc những phim vừa thành công trước đó), nên nếu về lâu dài mọi thứ cứ vận hành theo guồng chạy của trào lưu thì sẽ khó có sự bảo đảm đạt được chất lượng lâu dài như mong muốn. Kịch bản phim thương mại lại càng khó vì phải tập hợp dữ liệu đầy đủ của rất nhiều yếu tố kết nối với nhau: biên kịch, sản xuất, đạo diễn, nghiên cứu thị trường, quảng bá tiếp thị… Tôi cũng đã thử dành nhiều thời gian và cơ hội cho bản thân mình khi mời các biên kịch trẻ cộng tác nhưng sự thiếu trải nghiệm, thiếu nghiên cứu và phân tích khiến cho kịch bản các bạn viết thiếu chiều sâu thiếu nền tảng vững chắc cho nhân vật và các tình tiết câu chuyện thiếu logic”, đạo diễn Lý Minh Thắng trải lòng.

Về chuyện nghĩ đến khả năng tự tay viết kịch bản cho riêng mình, Lý Minh Thắng cho biết anh rất thích kể chuyện và thường quan sát, thu thập những dữ liệu, câu chuyện hay cho bản thân mình, tuy nhiên anh chưa bao giờ có suy nghĩ sẽ tự tay viết kịch bản. Lý do là vì từ lúc bắt đầu có cơ hội được thực hiện đam mê điện ảnh của mình, anh luôn mong muốn mình được giao cho một kịch bản hay để làm đạo diễn, khi đó anh thấy mình có nhiều cảm hứng hơn và tự do bay bổng hơn.

Sẽ chín mùi hơn trong cách kể chuyện ở Quỳnh Hoa nhất dạ, Công tử Bạc Liêu

Nói về phong cách riêng của bản thân, Lý Minh Thắng khẳng định anh mong muốn khán giả dễ dàng nhận ra phong cách làm phim đậm chất riêng của mình, theo đuổi thể loại phim tình cảm, chính kịch kịch tính, cảm động – những câu chuyện chứa đựng nét đẹp truyền thống Việt, Văn hoá Việt, những nhân vật đặc trưng con người Việt, tâm hồn Việt, không gian phim đậm chất Việt… Về thể loại phim, Lý Minh Thắng vẫn thấy mình thoải mái nhất và bay bổng nhất trong thể loại phim Đa tuyến. Anh cho biết sẽ sớm trở lại với thể loại này cùng sự đầu tư chất lượng hơn từ kịch bản cho đến hình thức thể hiện.

Chia sẻ thêm về yếu tố văn hóa Việt, anh cho biết: “Tôi gọi những chất liệu mình theo đuổi là Yếu tố văn hoá bản địa, mỗi một câu chuyện kịch bản về kỹ thuật và cấu trúc đều sẽ có mẫu số chung, nhưng với định hướng mang yếu tố văn hoá chúng ta sẽ dễ dàng tạo được sự gần gũi, đồng cảm với khán giả và qua đó có thể tôn vinh giá trị văn hoá truyền thống của người Việt Nam. Nó bao gồm rất nhiều chất liệu như là: các bộ môn nghệ thuật cổ truyền, ẩm thực dân gian, phục trang dân tộc, nghi thức nghi lễ dân tộc, văn hoá truyền thống gia đình, xã hội, tinh thần, tính cách con người Việt… Ví dụ trong Sài Gòn anh yêu em là bộ môn cải lương và các chi tiết mang đậm dấu ấn riêng của Sài Gòn. Chiếc áo bà ba và mối quan hệ mẹ chồng nàng dâu trong Mẹ chồng. Nghệ thuật biểu diễn lô tô và những thân phận đầy tâm sự của nghệ sĩ lô tô. Văn hoá đám cưới truyền thống và nỗi niềm chất phát của người dân miền Tây trong phim Vu quy đại náo…”.

Thông qua 2 dự án mới sắp tới là Quỳnh Hoa nhất dạ và Công tử Bạc Liêu – Lý Minh Thắng mong mình có được sự chín mùi hơn trong cách kể chuyện, cách nhìn nhận và mô tả thể hiện được vẻ đẹp và chiều sâu của văn hóa và con người Việt Nam một cách tinh tế hơn. “Trong Quỳnh Hoa nhất dạ là không gian phim lịch sử cổ trang, bằng phục trang, tóc tai, bối cảnh, nghi thức đi đứng, tôi mong phần nào tái hiện lại nét đẹp và sự hào hùng của một triều đại nhà Đinh – triều đại đầu tiên của nước Việt ta. Ở Công tử Bạc Liêu là nét đẹp hào sảng, trù phú và vô cùng hưng thịnh của Bạc Liêu và Sài Gòn những năm 1930, trong đó không thể thiếu các yếu tố văn hoá đặc trưng đã tạo nên một nét đẹp quyến rũ của một Sài Gòn Hòn Ngọc Viễn Đông”, nam đạo diễn chia sẻ thêm. Anh rất hy vọng những nỗ lực của mình sẽ ngày một thành công và góp phần đưa được các yếu tố văn hóa bản địa đến với khán giả đại chúng hơn, và mong rằng khán giả sẽ luôn ủng hộ mình trong các dự án sắp tới.

Ảnh: NVCC