Giải vàng tại Cannes của “Bên trong vỏ kén vàng” không đến một cách ngẫu nhiên, mà đến từ sự chuẩn bị chu đáo của Phạm Thiên Ân và hỗ trợ của những chương trình nuôi dưỡng tài năng điện ảnh trẻ.
Tròn 30 năm kể từ “Mùi đu đủ xanh”, “Bên trong vỏ kén vàng” là bộ phim nói tiếng Việt thứ hai giành giải Camera Vàng (Camera D’or) dành cho phim đầu tay xuất sắc nhất tại Liên hoan phim (LHP) Cannes, một giải thưởng danh giá và cũng là ước mơ của rất nhiều đạo diễn trên khắp thế giới.
Để đạt được thành tích đáng kể này, bộ phim của đạo diễn Phạm Thiên Ân đã trải qua nhiều giai đoạn và một quá trình phát triển phức tạp. Tuy được ghi hình giãn cách từ năm 2020 đến 2022, ý tưởng của bộ phim đã ra đời trước cả khi “Hãy tỉnh thức và sẵn sàng” – phim ngắn hoàn thành năm 2019 của Ân – gặt hái nhiều giải thưởng quốc tế.
Phim ngắn “Hãy thức tỉnh và sẵn sàng” (Stay Awake, Be Ready) được Phạm Thiên Ân thực hiện vào năm 2018 sau khi giành được khoản tài trợ kinh phí 200 triệu đồng từ Dự án phim ngắn CJ mùa đầu tiên năm 2018. Đây là một phim ngắn hết sức thành công khi từng được trình chiếu và giành giải cao tại hơn 40 LHP quốc tế lớn như LHP Cannes, LHP Locarno, LHP Stockholm, LHP Busan, LHP Singapore… Đặc biệt, nó cũng mang về cho Ân giải Illy dành cho phim ngắn xuất sắc nhất tại Directors’ Fortnight thuộc LHP Cannes 2019.
Đạo diễn Phạm Thiên Ân chia sẻ: “Thật ra tôi đã có treatment (đề cương phim) cho ‘Bên trong vỏ kén vàng’ trước khi thực hiện ‘Hãy tỉnh thức và sẵn sàng’, dù sau đó nó đã được thay đổi khá nhiều so với bản phim cuối. ‘Hãy tỉnh thức và sẵn sàng’ được xây dựng từ cảnh đầu tiên của kịch bản ‘Bên trong vỏ kén vàng’ và phim ngắn làm ra là để tôi thử nghiệm với nhịp điệu và cách dàn cảnh bộ phim dài đầu tay của mình.”
Thật vậy, tóm gọn cả bộ phim 14 phút trong một cú máy duy nhất, “Hãy tỉnh thức và sẵn sàng” là một thử nghiệm táo bạo và can đảm để Phạm Thiên Ân bước đầu xác lập phong cách điện ảnh của mình. Bộ phim dài đầu tay của Ân thừa hưởng những cú máy dài (long take) và dàn cảnh (mise-en-scene) công phu từ đây.
Diễn viên Hồng Ánh, cố vấn của Phạm Thiên Ân trong Dự án phim ngắn CJ mùa 1 cho biết: “Tôi rất vui và tự hào về thành tích ban đầu mà Ân đã gặt hái được tại LHP Cannes. Các nhà làm phim trẻ luôn mong muốn nhận được sự hỗ trợ không chỉ về mặt tài chính mà còn sự chia sẻ kinh nghiệm từ các nhà làm phim chuyên môn, từ đó góp phần tạo niềm tin và động lực cho các bạn trên hành trình làm phim sau này.”
Có thể thấy, trên hành trình của những nhà làm phim như Phạm Thiên Ân, các chương trình hỗ trợ tài năng điện ảnh trẻ, sân chơi làm phim, liên hoan phim đóng vai trò vô cùng quan trọng. Đó là những “vỏ kén” nuôi dưỡng, vun đắp cho giấc mơ làm phim và mang tác phẩm của những nhà sáng tạo đến từ Việt Nam ra thế giới.
Trong số đó, những chương trình như Dự án phim ngắn CJ – năm nay đã tổ chức mùa thứ 4, hay Gặp gỡ mùa thu – vừa khép lại năm thứ 10, là một vài đại diện tiêu biểu. Mang đến lợi ích trực tiếp cả về chuyên môn lẫn tài chính cho những nhà làm phim đang ấp ủ thực hiện dự án phim đầu tay, những “vỏ kén” này đã góp phần không nhỏ cho nhiều thành tích vang dội gần đây của nền điện ảnh, nền công nghiệp văn hóa Việt Nam.
Đạo diễn Phan Đăng Di cũng chia sẻ: “Tôi nghĩ nếu có một sự chủ động hơn, sát sao hơn đối với việc phát triển tài năng trẻ thì điện ảnh Việt Nam sẽ có được một diện mạo đáng tự hào và hoàn toàn có thể tự tin đứng cạnh những nền điện ảnh khác trên thế giới.”
Nhận được giải thưởng lớn tại Cannes và nhiều phản hồi tích cực từ giới phê bình, “Bên trong vỏ kén vàng” sẽ được phát hành tại Bắc Mỹ, Pháp, Tây Ban Nha… trong thời gian tới. Bộ phim cũng sẽ tiếp tục tham gia nhiều LHP quốc tế như LHP Melbourne (Úc), LHP San Sebastian (Tây Ban Nha), LHP New Horizons (Ba Lan).
Tại Việt Nam, “Bên trong vỏ kén vàng” được phát hành bởi CJ CGV, đơn vị tổ chức Dự án phim ngắn CJ từ năm 2018 đến nay. Phim sẽ chính thức công chiếu toàn quốc vào ngày 11/8 tới.